سعید روستایی و پیمان معادی در فهرست رای دهندگان اسکار هشدار وزیر فرهنگ درباره صداهای تفرقه‌افکنِ پس از جنگ چرا آهنگ «بوم، بوم، تل‌آویو»؛ در پاسخ حملات موشکی ایران به اسرائیل جهانی شد؟ + ویدئو نقدی بر وضعیت کنونی شعر آئینی | احساسات و گریه در شعر سوگ‌محور باید همراه محبت ولایت و شعور باشد برگزاری نشست انتقال تجربه با حضور عادل تبریزی در سینما هویزه مشهد شعر افشین علا خطاب به رژیم صهیونی | عاقبت بیت‌المقدس را رها خواهیم کرد فریبرز عرب‌نیا: ترجیح می‌دهم در کنار مردم کشور عزیزم باشم + فیلم سریال محرمی «جایی برای همه» روی آنتن شبکه دو + زمان پخش آمار فروش سینماها در روزهای جنگ بین اسرائیل و ایران اکران سیار فیلم‌های کودکانه در مشهد کارگردان فیلم بعدی «جیمز باند» مشخص شد «کاتیا فولمر» ایران‌شناس آلمانی درگذشت فصل پایانی سریال «اسکویید گیم» در راه است تکرار سریال «مختارنامه» از شبکه آی‌فیلم (محرم ۱۴۰۴) + زمان پخش قدردانی سخنگوی پلیس از اصحاب قلم در دوران جنگ رژیم صهیونیستی علیه ایران | عزیزان رسانه، گل کاشتید، دستانتان را می‌بوسم برنامه‌های حمایتی وزارت فرهنگ و ارشاد برای جبران خسارات گروه‌های موسیقی و نمایشی اجرای باشکوه ارکستر سمفونیک تهران در میدان آزادی حسام خلیل‌نژاد، بازیگر سینما و تلویزیون: اگر امروز هنری هست، میراث شهیدان است فیلم‌های آخر هفته تلویزیون (۵ و ۶ تیر ۱۴۰۴) + شبکه و زمان پخش
سرخط خبرها

فن خاموش شده

  • کد خبر: ۲۳۷۵۹۲
  • ۱۶ تير ۱۴۰۳ - ۱۶:۰۲
فن خاموش شده
فنون ساخت جلد در خراسان قرن پنجم هجری (هزار سال قبل) به اندازه‌ای پیشرفت کرده بود که برای نقش زدن روی جلد کتاب از سنبه‌هایی فلزی استفاده می‌کردند.

همواره، با آمدن صنایع تازه، آنچه در گذشته وجود داشته به مرور منسوخ می‌شود، تا جایی که دیگر نه تنها کسی نیست که صناعت قدیم را اجرا کند، بلکه دیگر کسی هم نمی‌ماند که از آن فن و صنعت نمونه‌ای دیده و به یاد داشته باشد. یکی از صنایع ازیادرفته خراسانیان ساخت جلد‌هایی است که با سنبه‌های نقش دار تهیه می‌شد.

فنون ساخت جلد در خراسان قرن پنجم هجری (هزار سال قبل) به اندازه‌ای پیشرفت کرده بود که برای نقش زدن روی جلد کتاب از سنبه‌هایی فلزی استفاده می‌کردند. این سنبه‌ها هریک نقشی ساده داشتند که بر اثر تکرارشان روی جلد نقوش پیچیده تری موسوم به «گره و زنجیر» ایجاد می‌شد. 

اما اوج این هنر زمانی است که جلدساز به فلزکاران سفارش ساخت سنبه‌هایی متفاوت داده است. او از فلزکاران درخواست کرده تا برایش سوره توحید را به صورت برعکس (چپ نویسی) بر سر سخت یک سنبه نقش بزنند. حاصل این کار نقش سوره توحید به صورت بسیار ریز (به اندازه یک عدس) بر پوست دباغی شده‌ای است که به عنوان جلد قرآن کریم ساخته می‌شد. نمونه‌ای از این جلد‌ها را می‌توان در قرآنی دید که محمد بن عثمان بن حسین ورّاق غزنوی کتابت کرده است.

جلد این قرآن در دوره خود اوج هنر پیشرو خراسانیان بوده است؛ هنری که امروز از آن، به جز این قرآن محفوظ در موزه آستان قدس رضوی، نمونه‌های بسیار نادری وجود دارد. از دیگر نمونه‌های آن قرآن دیگری است که صحاف نام ائمه (ع) را با همین تکنیک روی جلد آن اجرا کرده است. این تکنیک به مرور وسیله‌ای شده بود برای بیان گرایش صحافان یا سفارش دهندگان نسخه‌های قرآنی. از آنجا که خاندان‌های شیعه به اداره حرم رضوی می‌پرداختند، هم ایشان نیز به تولید یا سفارش چنین جلد‌هایی اقدام می‌کردند. 

در نتیجه، در اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم هجری، شاهد ظهور جلد قرآن‌هایی هستیم که اسمای ائمه شیعه را بر جلد‌های خود دارند. از این منظر می‌توان ادعا کرد که قدیمی ترینِ انواعِ جلد که چنین صناعتی در آن به کار رفته، متعلق به خراسانیان است. این‌ها میراثی است که هریک از ملل مترقی جهان آن را می‌داشتند، نه تنها به آن مباهات می‌کردند، بلکه درصدد احیا و معرفی آن برمی آمدند، میراثی که امروز ما از آن بی اطلاعیم و به آن بی اعتنا.

فن خاموش شدهقرآن محمد بن عثمان بن حسین ورّاق غزنوی

فن خاموش شدهبخشی از جلد قرآن مذکور

فن خاموش شدهروی جلد قرآن موزه آستان قدس

فن خاموش شدهپشت جلد قرآن موزه آستان قدس

گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->